Oczekiwania konsumentów wobec jaj z różnych systemów chowu – opracowanie KIPDiP

Sieci  handlowe reagują na panujące w Europie trendy, w tym modę  na żywność ekologiczną, prozdrowotną, czy tzw. „powrĂłt do natury”. Wydaje się, że w przypadku jaj konsumpcyjnych, ostatnio podejmowane przez sieci restauracyjne, hotelowe i detaliczne decyzje o eliminowaniu z oferty sprzedaży jaj z systemĂłw klatkowych, nie są oparte na wspomnianych wyżej trendach, lecz raczej na presji ze strony organizacji ekologicznych, ktĂłre twierdzą, że są wyrazicielami oczekiwań konsumenckich. Zdaniem KIPDiP, to nie konsumenci  w Polsce domagają się całkowitej likwidacji produkcji jaj od kur utrzymywanych w systemach klatkowych, a jedynie wyrażają potrzebę możliwości wyboru w bardziej rĂłżnorodnym asortymencie. Obserwowane zachowania  na rynku są już od dawna respektowane przez branżę i uwzględniane w strategii jej rozwoju. Producenci jaj dywersyfikują  swoją produkcję, aby sprostać rosnącym wymaganiom odbiorcĂłw.

Producenci i dystrybutorzy jaj podążają na bieżąco za nowymi wymaganiami konsumentĂłw, nie tylko w zakresie ceny i jakości, ale rĂłwnież w sprawie oczekiwań światopoglądowych dotyczących dobrostanu zwierząt. Na rynku produktĂłw dostarczanych konsumentom finalnym, trwa postępująca weryfikacja tych oczekiwań oraz proces dostosowywania przez firmy oferowanych kategorii produktĂłw. Takie działania są niewymuszone,  naturalne i zachodzą zarĂłwno w przypadku jaj, jak i innych produktĂłw rolno – spożywczych. Należy zauważyć, że percepcja konsumentĂłw warunkowana wrażliwością na sposĂłb produkcji jaj, jest kwestią emocjonalną, a nie racjonalnym wyborem zależnym od ceny czy jakości produktu.

Konsumenci jaj, nie stanowią jednorodnej grupy klientĂłw. Ich potrzeby potwierdzają fakt, że jaja nie muszą należeć tylko do produktĂłw najtańszych, będących często przedmiotem ofert promocyjnych. Jednak mimo wszystko, dużą część kupujących stanowią osoby biorące pod uwagę przy zakupach, głĂłwnie cenę i świeżość jaj, ktĂłra jest kluczowym aspektem ich jakości. Ważne okazuje się także zaufanie do producenta i dystrybutora jaj. Z drugiej zaś strony funkcjonuje na rynku grupa osĂłb gotowa zapłacić wyższą cenę za specjały jajczarskie z  tzw. strefy premium (np. jaja wzbogacone witaminami lub jaja o zwiększonej zawartości kwasĂłw omega 3). Konsumenci chętnie płacą za wartość dodaną, jednak dotyczy to faktycznych cech produktĂłw, istotnych dla odbiorcĂłw prowadzących prozdrowotny styl życia. Inna grupa konsumentĂłw, ktĂłra kieruje się emocjami i wrażliwością dotyczącą chowu kur, poszukuje na rynku produktĂłw zgodnych z ich systemem wartości i zmysłem estetycznym. Handel musi sprostać takim wymaganiom rynku i tym samym dostarcza jaja pochodzące z rĂłżnych systemĂłw chowu. Z profesjonalnego punktu widzenia, nie ulega wątpliwości, że nie ma uzasadnionych przesłanek rynkowych i jakościowych do wyeliminowania ze sprzedaży pełnowartościowych i bezpiecznych jaj z systemĂłw klatkowych, produkowanych z poszanowaniem dobrostanu zwierząt.

Światowe Stowarzyszenie Wiedzy Drobiarskiej od lat debatuje i prowadzi badania dotyczące wpływu systemu utrzymania kur na parametry jakościowe jaj, bezpieczeństwo zdrowotne i wartość odżywczą. W opinii ekspertĂłw, w sytuacji wywieranego na producentĂłw nacisku, by zmienili warunki chowu kur nieśnych z systemĂłw klatkowych na metody alternatywne, należy zdać sobie sprawę, że nie ma podstaw naukowych, aby taka zmiana spowodowała poprawę bezpieczeństwa zdrowotnego jaj. Pojawiały się wręcz głosy, że takie działania mogłyby wywołać skutki odwrotne od zamierzonych. Jednocześnie jest oczywiste, co rĂłwnież zostało potwierdzone naukowo, że nie ma przewagi w wartości odżywczej pomiędzy jajami od kur z chowu na wolnym wybiegu a jajami od kur z chowu klatkowego.

Oceny bezpieczeństwa zdrowotnego jaj należy dokonywać na podstawie kluczowych aspektĂłw: możliwości ich zanieczyszczenia mikrobiologicznego i chemicznego. Są to czynniki zależne od wyboru systemu chowu. Przyjmuje się, że jaja od kur z systemĂłw wolnowybiegowych, są bardziej narażone na ryzyko, między innymi: czynniki mikrobiologiczne, obecność metali ciężkich, dioksyn. Wpływa na to naturalne występowanie pewnych substancji chemicznych w środowisku. Istotnym zagrożeniem, jest kontakt kur  z dzikim ptactwem, z odchodami i niepożądanymi substancjami obecnymi w środowisku oraz skażenie mikrobiologiczne skorupy jaj, co wpływa na jakość higieniczną produktu. Z przeprowadzonych badań, wynika, że najwyższą jakość zdrowotną jaj zapewnia system klatkowy (kod - 3), ze względu na  kontrolowane optymalne żywienie kur i izolację od zewnętrznych czynnikĂłw chorobotwĂłrczych.