Na podstawie Rynku Pasz nr 34 – opracowanie Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB.

Produkcja i zużycie śrut wysokobiałkowych w UE 
Produkcja roślin oleistych w krajach UE-28 w sezonie 2013/14 w porĂłwnaniu z sezonem poprzednim wzrośnie o 14% do 31,2 mln ton. Zbiory rzepaku zwiększyły się o 7% (do 20,9 mln ton), a słonecznika o 27% (do 8,8 mln ton). O 15% wzrosła unijna produkcja soi (do 1,5 mln ton). Udział UE w światowej produkcji rzepaku i słonecznika w sezonie 2013/14 wyniesie odpowiednio 31% i 22%.
Zużycie śrut oleistych w sezonie 2012/13 obniżyło się o 5% do51,6 mln ton. O blisko 7% do 29,0 mln ton zmalało zużycie śruty sojowej a o blisko 11% do 6,7 mln ton śruty słonecznikowej. Zużycie śruty rzepakowej wzrosło o 2,4% do 12,6 mln ton.

Polska – popyt krajowy na surowce wysokobiałkowe
- GłĂłwną rolę odgrywa importowana śruta sojowa (według szacunkĂłw IERiGŻ w ok. 98% GMO), chociaż jej zużycie już od ośmiu lat utrzymuje się w granicach 1,8-1,9 mln ton.

- Dalsze możliwości zwiększania zużycia tańszych śrut w żywieniu zwierząt są jednak ograniczone, gdyż ich graniczne, ze względĂłw żywieniowych, udziały w paszach, w dużym stopniu zostały już osiągnięte.

- Szacuje się, że zużycie wysokobiałkowych surowcĂłw paszowych w sezonie 2012/13 wyniosło ok. 4,08 mln ton, wobec 4,28 mln ton w sezonie 2011/128. W minionym sezonie zużycie śrut oleistych wyniosło 3,65 mln ton.

- Nieco mniejsze niż przed rokiem (o ok. 2%) było zużycie śruty sojowej, ktĂłre wyniosło ok. 1,79 mln ton, wobec 1,83 mln ton w sezonie poprzednim.

- W sezonie 2012/13 w strukturze zużycia surowcĂłw pasz wysokobiałkowych 89,5% stanowiły śruty oleiste, 10% nasiona strączkowe pastewne i 0,5% mączki rybne. W porĂłwnaniu z sezonem poprzednim udział surowcĂłw importowanych w bilansie białkowym nieznacznie zwiększył się i wyniĂłsł 79%

- Według wstępnych prognoz zużycie surowcĂłw wysokobiałkowych w sezonie 2013/14 może wynieść ok. 4,4 mln ton i być ok. 6,5% wyższe niż w sezonie poprzednim. Zwiększy się wykorzystanie śrut oleistych. Z powodu niższych cen wzrośnie import i zużycie śruty sojowej i słonecznikowej.

- Przypuszczalny spadek produkcji strączkowych pastewnych spowoduje zmniejszenie ich zużycia. Na bardzo niskim poziomie utrzymywał się będzie popyt na mączki rybne.

Import śruty sojowej  do UE
- Import śrut wysokobiałkowych w sezonie 2012/13 obniżył się o 12% i wyniĂłsł 25,9 mln ton, w tym 19,0 mln ton śruty sojowej (o 14% mniej). Udział UE w światowym imporcie śruty sojowej wyniĂłsł 23%.

Import surowcĂłw wysokobiałkowych do Polski
- W sezonie 2012/13 import śrut oleistych wyniĂłsł 3199 tys. ton, wobec 3281 tys. ton w sezonie poprzednim. O spadku przywozu śrut zadecydował znaczący wzrost ich cen na rynkach światowych.

- PrzywĂłz śruty sojowej  był podobny jak w sezonie poprzednim i wyniĂłsł 1877 tys. ton. W II pĂłłroczu 2012 r. import ten wynosił 963 tys. ton, natomiast w I połowie 2013 r. zmalał do 914 tys. ton.

- Zaimportowano 671 tys. ton śruty słonecznikowej. Wysoki import śruty słonecznikowej w ostatnich latach wynikał z faktu, że była ona relatywnie tania w stosunku do innych importowanych surowcĂłw wysokobiałkowych. Natomiast ograniczenie jej przywozu w I pĂłłroczu 2013 r. było spowodowane prawie 2-krotnym wzrostem cen.

- GłĂłwnym rynkiem zakupu śruty sojowej od połowy minionej dekady są kraje Ameryki Południowej, w tym głĂłwnie Argentyna, w niewielkim stopniu Brazylia i Paragwaj. Coraz mniejsze znaczenie mają dostawy z krajĂłw UE (Niemcy, Holandia).

- Coraz więcej importuje się śruty sojowej z USA. W pierwszym pĂłłroczu 2013 r. blisko ok. 59% stanowiła śruta sprowadzana z Ameryki Południowej, ponad 31% z USA i ok. 8% z krajĂłw UE.

- Śrutę słonecznikową sprowadza się przede wszystkim z Ukrainy, z Węgier oraz niewielkie ilości z Czech, Słowacji i Mołdawii, a w ostatnim okresie rosną jej dostawy z Rosji.

- W sezonie 2013/14 przewiduje się utrzymanie wysokiego zapotrzebowania na importowane surowce wysokobiałkowe. Można wstępnie przewidywać, że łączny import surowcĂłw wysokobiałkowych może być o ok. 6% wyższy w porĂłwnaniu z sezonem poprzednim i wynieść ok. 3,45 mln ton. Nieco większy niż w minionym sezonie może być import śruty sojowej i wyniesie ok. 1,95 mln ton.

Niska efektywność dotowanego programu rozwoju produkcji roślin strączkowych
W 2010 r. wprowadzono dodatkowe płatności obszarowe do uprawy strączkowych i motylkowych, ktĂłre wyniosły 207 zł/ha, w 2011 r. niespełna 220 zł/ ha, a w 2012 r. wzrosły do 673 zł/ha. Kwota przeznaczona na realizację tych płatności w 2012 r. wyniosła 112,9 mln
zł, wobec 47,6 mln zł w roku poprzednim. Według wstępnych kalkulacji specjalna płatność obszarowa do powierzchni uprawy roślin strączkowych i motylkowatych drobnonasiennych w 2013 r. wyniesie ok. 719 zł/ha.
Wprowadzenie dodatkowego wsparcia finansowego do upraw strączkowych pastewnych spowodowało wzrost ich produkcji, chociaż nadal jest ona relatywnie niska. Przy niskich plonach i cenach strączkowych niewiele wyższych od cen zbĂłż, tylko przy wysokim poziomie wsparcia finansowego jest możliwe dalsze zwiększanie produkcji strączkowych i to pod warunkiem, że rolnicy nie będą mieć problemu z ich zbytem. Jak dotychczas strączkowe pastewne na ziarno są uprawiane głĂłwnie na własne potrzeby, a towarowość ich produkcji wynosi zaledwie kilka procent (ich skup w 2012 r. wyniĂłsł niepełna 6 tys. ton). 
Szacuje się, że areał upraw strączkowych pastewnych na ziarno w 2013 r., mimo wzrostu wsparcia finansowego, jest o kilkanaście procent niższy niż w ubiegłym roku. Plony prawdopodobnie rĂłwnież nieco się obniżyły w porĂłwnaniu z 2012 r. Na podstawie powyższych przesłanek ich produkcję szacuje się na ok. 320 tys. ton.