Czy można zwiększyć wykorzystanie krajowych białek paszowych w produkcji zwierzęcej?

Odpowiedzi na to pytanie szukali uczestnicy Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi podczas dwudniowego posiedzenia na temat programu wsparcia upraw roślin wysokobiałkowych.

Według danych przedstawionych uczestnikom posiedzenia Komisji przez Sekretarza Stanu w MRiRW – Jacka Boguckiego: „całkowita kwota przeznaczona w roku 2015 r. na realizację płatności do roślin wysokobiałkowych wyniosła 67 570 tys. euro. Kwota ta stanowiła 2% krajowej koperty finansowej na rok 2015. O przyznanie wsparcia w roku 2015 ubiegało się 233 tys. rolnikĂłw, czyli 17% wszystkich rolnikĂłw ubiega gających się o płatności bezpośrednie. Powierzchnia zgłoszona do płatności wynosiła 690 tys. hektarĂłw. W okresie od 16 października do 30 listopada wypłacono z tego tytułu kwotę 87 810 tys. zł, czyli około 30% koperty finansowej, dla około 169 tys. rolnikĂłw. Pozostałe środki będą wypłacane od dnia 26 stycznia bieżącego roku z uwagi na harmonogram wdrażania systemu informatycznego”.

Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB ocenił, że produkcja krajowych strączkowych nie rozwija się pomimo dotowania upraw tych roślin. Dotychczasowy poziom dopłat stosowanych od 2010 r. wynosił: w 2010 r. – 207zł/ha; 2011 r. – 220zł/ha; 2012 r. – 673zł/ha; 2013 r. – 719zł/ha; 2014 r. – 556zł/ha, a w 2015 r. – 415,21zł/ha. Podczas posiedzenia sejmowej Komisji RiRW padły propozycję podwyższenia opłat do poziomu 900-1000 zł/ha. jako jedna z metod realizacji programu wsparcia upraw roślin wysokobiałkowych.

SzczegĂłłowe informacje na temat efektywności produkcji surowcĂłw wysokobiałkowych Instytut przedstawił w ostatnim opracowaniu „Rynek Pasz” nr 37 z października 2015 r. Opinie Instytutu cytujemy w artykule z dnia 19.11. 2015 r., pt.: „ Instytut Ekonimiki Rolnictwa i GŻ – PIB negatywnie ocenił efektywność krajowej produkcji strączkowych pastewnych na ziarno .”

http://www.kipdip.org.pl/article/id/978

Poniżej komentarz PAP pt.: „Naukowcy: bez wsparcia nie wzrośnie produkcja roślin wysokobiałkowych”, opublikowany w dniu 28 stycznia 2016 r. przez PPR – podstrona drobiarstwo.

By zwiększyć produkcję w kraju roślin wysokobiałkowych potrzebne jest wsparcie. Wysokość dopłat powinna zależeć nie od powierzchni zasiewĂłw, ale od uzyskanej przez rolnika produkcji. Zdaniem naukowcĂłw, obecnie nie da się wyeliminować z pasz importowanej soi GMO.

Naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu i Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu przedstawili podczas środowego posiedzenia sejmowej Komisji rolnictwa rezultaty prac wieloletniego programu "Ulepszanie krajowych źrĂłdeł białka, ich produkcji, systemu obrotu i wykorzystanie w paszach", ktĂłry był realizowany w latach 2011-2015.

Program ma zwiększyć krajową produkcję roślin białkowych, tak, by wyeliminować z pasz genetycznie modyfikowaną importowaną śrutę rzepakową. Polska kupuje jej ok. 2 mln ton rocznie. Najwięksi producenci soi na świcie to USA, Brazylia i Argentyna.

Prace w ramach programu polegały m.in. na ulepszaniu odmian, optymalizację upraw roślin strączkowych czy poprawie ich przydatności do karmienia zwierząt - poinformował Wojciech Święcicki z Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu.

Prof. Andrzej Rutkowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu podkreślił, że zwiększenie produkcji roślin białkowych jest trudne, bo w Polsce nie ma sprzyjających warunkĂłw pogodowych. Jego zdaniem, obecnie nie da się całkowicie wyeliminować śruty sojowej z żywienia zwierząt, jednak można ją zastąpić krajowymi roślinami w ok. 50 procentach.

Śruta sojowa jest najlepszym białkiem roślinnym, głĂłwnie stosuje się ją w żywieniu drobiu i trzody chlewnej.

Rutkowski przestrzegł, że najgorszym wykorzystaniem tych upraw jest skarmianie ich we własnym gospodarstwie. Jak mĂłwił jest to marnowanie cennego białka. Lepiej sprzedać je do wytwĂłrni pasz i dostać gotową mieszankę, ktĂłra zawierałaby wszystkie niezbędne składniki, takie jak minerały, czy aminokwasy i inne. W ten sposĂłb można uzyskać dobrą paszę niemodyfikowaną genetycznie - zaznaczył Rutkowski. Dodał, że mięso ze świń karmionych taką paszą powinno być specjalne znakowane, a rolnicy powinni za nie uzyskiwać więcej pieniędzy.

Według profesora, soję GMO można wyeliminować z tuczu świń czy przy produkcji gęsi, nie da się natomiast zrezygnować z niej w intensywnej produkcji indykĂłw, brojlerĂłw, w chowie prosiąt, warchlakĂłw i kaczek.

Jak mĂłwił prof. Michał Jerzak z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Polska importuje 70 proc. zużywanego na pasze białka, taka sytuacja zagraża bezpieczeństwu żywnościowemu Polski. Produkcję krajową trzeba zwiększyć, ale uprawą roślin wysokobiałkowych nie są jednak zainteresowani ani rolnicy ani wytwĂłrnie pasz.

Zdaniem profesora, należałoby powołać instytucję, ktĂłra mogłaby oferować duże partie roślin strączkowych dla firm paszowych. MĂłgłby to być np. wirtualny magazyn - platforma internetowa, gdzie rolnicy zgłaszaliby swoją produkcję. Nastąpiłaby koncentracja obrotu, a to ułatwiłoby kierowanie roślin do zakładĂłw paszowych. Dodał, że w tym modelu założono istnienie klastrĂłw, ale obecnie jest tylko jeden - klaster pomorski.

Zaznaczył, że początkowo zainteresowanie tym pomysłem było duże, jednak opadło ono, gdy okazało się, że nie ma organizatora. Prof. Jerzak uważa, że krajowy rynek roślin wysokobiałkowych wymaga dużego wsparcia.

Podczas dyskusji poseł Zbigniew Ajchler (PO) zapytał, czy zostanie przedłużone moratorium na stosowanie pasz GMO w żywieniu zwierząt, co oznaczałoby zakaz importu soi. Moratorium upływa z końcem tego roku.

Obecna na posiedzeniu wiceminister rolnictwa Ewa Lech odpowiedziała, że nie wie, jakie będą decyzje w tej sprawie, gdyż ścierają się rĂłżne grupy interesĂłw. "Będą odbywały się konsultacje " - powiedziała.

Od tego roku rozpoczęła się realizacja kolejnego programu wsparcia upraw roślin wysokobiałkowych na lata 2016-2020. Na ten cel budżet wyda 33 mln zł.